Ontwikkeling van het weerstandsvermogen

In de onderstaande tabel is de stand van de reserve weerstandsvermogen weergegeven, inclusief de benodigde reserveringen en bestemmingen. Daarbij zijn de resultaten (Programmarekening 2022) afgezet tegen de eerder afgegeven prognoses (Programmabegroting 2023).

bedragen x  € 1 miljoen

 
De belangrijkste mutaties worden hieronder toegelicht.

Afdracht programmarekening 2021

Bij de Programmabegroting 2023 is besloten tot een afdracht van € 17 miljoen aan het meerjarenperspectief van de gemeente. Dit betreft de beschikbare ruimte in het harde weerstandsvermogen bij de jaarrekening 2021.

Tussentijdse winstneming 2022

De winstneming voor het jaar 2022 vindt plaats conform de door de BBV vastgestelde systematiek. Over 2022 is sprake van een terugboeking naar de grondexploitaties van de eerder genomen winsten van circa € 3 miljoen. De winst is circa € 29 miljoen lager dan was berekend bij de Programmabegroting 2023. Dat komt doordat het risicoprofiel van de grondexploitatie sterk is toegenomen. Volgens de BBV regels dient het risicoprofiel te worden betrokken bij de berekening van het complexresultaat. Daardoor is het complexresultaat van veel grondexploitaties gedaald. Door deze daling zien we bij een aantal grondexploitaties dat er sprake is van te veel winstuitname. Dit betekent dat we eerder uitgekeerde winst moeten terugboeken naar de grondexploitaties.

Mutaties voorzieningen negatieve grondexploitaties

De totale voorziening van de negatieve grondexploitaties is ten opzichte van de Programmarekening 2021 gestegen met € 19 miljoen. De mutaties zijn:

• De voorziening bij Almere Buiten Centrum is afgenomen door vrijval van investeringsbudget.
• Bij Europa kwartier West is de voorziening toegenomen door een lagere opbrengstraming.
• Bij Hogekant en Lagekant neemt de voorziening toe door de recente stijging van de civieltechnische kosten op de markt.
• Bij de Vaart IV/VI valt de voorziening vrij doordat het grondexploitatiesaldo positief is geworden na het in exploitatie nemen van de MVA gronden. De opbrengstramingen zijn hoger dan de kostenramingen en de ingebrachte boekwaarde.
• De grondexploitatie Olympuspark is nieuw toegevoegd aan de grondexploitatieportefeuille. Deze grondexploitatie heeft een verlieslatend resultaat van €15 miljoen waarvoor een voorziening dient te worden getroffen. De voorziening is gedeeltelijk gedekt door de vrijval van de voorziening bij de MVA-gronden en de eerder gevormd reserve.
• Ten slotte zijn 7 nieuwe deelexploitaties binnen de Openbare gebieden en Verspreide percelen opgenomen met negatieve saldi.

In onderstaande tabel worden de ontwikkelingen per voorziening (op eindwaarde) weergegeven.

bedragen x € 1 miljoen

Mutaties voorziening MVA-gronden

Wanneer binnen redelijke termijn een gebiedsontwikkeling mag worden verwacht, mogen we MVA-gronden op actuele waarde waarderen. Maar we moeten de MVA-gronden op de veel lagere landbouw-waarde waarderen als er binnen redelijke termijn geen ontwikkeling zal plaatsvinden. Omdat de land-bouwwaarde lager is dan de verwervingsprijs, passen wij via een voorziening de waardevermindering toe.
Deze verliesvoorziening voor MVA-gronden is ten opzicht van de Programmarekening 2021 afgenomen met € 32 miljoen. De belangrijkste mutatie betreft het in exploitatie nemen van gronden bij Overgooi, Stichtsekant, de Vaart IV/VI en Olympuspark. In totaal leidt dit tot een vrijval van de voorziening van circa € 24 miljoen. Bij Twentsekant zijn gronden verworven. Omdat het gebied nog in MVA zit, wordt de voorziening € 7 miljoen hoger. Eerder in het weerstandsvermogen is een reserve gevormd om deze waardecor-rectie financieel te dekken. Voor de gebieden Overgooi, Twentsekant en De Vaart IV/VI zijn nieuwe taxatie uitgevoerd. De nieuwe waarde is hoger waardoor de voorziening voor circa € 15 miljoen is vrijgevallen.

bedragen x € 1 miljoen

Afsluiting grondexploitatie

Bij deze jaarrekening worden drie grondexploitaties afgesloten: Sallandsekant, Highnote en Stripheldenbuurt. Dit levert een positief saldo op van € 13 miljoen. Daarnaast zijn er binnen de grondexploitatie Openbare Gebieden een aantal deelexploitaties te weten kerk afgesloten, te weten Youri Egorovweg, Esplanade, Jumbo Almere Haven, CAH Floriade en De Vaart I/II/III. Deze afsluitingen leiden tot een positief resultaat van circa € 1 miljoen.

Eerder vastgestelde bestemmingen

In het weerstandsvermogen staan bestemmingen voor verplichtingen van het grondbedrijf die niet in de grondexploitaties kunnen worden verwerkt. De specificatie van deze € 47 miljoen is als volgt:

bedragen x € 1 miljoen

De belangrijke mutaties zijn:

Reservering gerealiseerde winst

Op basis van het huidige raadskader ten aanzien van winstneming wordt niet alle winst uit de grondexploitaties die conform de BBV genomen mag worden, daadwerkelijk uitgekeerd. Pas wanneer meer dan 50% van de opbrengsten in een grex zijn gerealiseerd, wordt daadwerkelijk winst als gerealiseerd beschouwd. Per saldo neemt de reservering ten opzichte van de verwachting bij de Programmabegroting 2023 af met circa € 18 miljoen. De belangrijkste oorzaak van deze afname is de sterke toename van het risicoprofiel. Daardoor moet te veel genomen winst worden teruggeboekt naar de grondexploitaties.

Reservering afwaardering gronden Twentsekant

Vorig jaar zijn gronden voor Nobelhorst van Staatsbosbeheer en de Staat verworven voor toekomstige ontwikkeling. Hierbij zitten ook de gronden van Twentsekant inbegrepen. Omdat het gebied Twentsekant nog in MVA zit en de gronden zijn gewaardeerd op landbouwwaarde, worden de aangekochte gronden direct afgewaardeerd. Dat doen we door een voorziening te treffen voor het verschil tussen de verwervingswaarde en de landbouwwaarde. We zagen dat al aan komen, en daarom hadden we bij de Programmabegroting 2023 hiervoor een reservering gemaakt. Die wordt nu ingezet om de voorziening te financieren.

Reservering voor marktrisico’s en macro economische risico’s

De reserve voor de financiële consequenties van het ‘voorzichtige scenario’ is berekend op basis van eerder genoemde uitgangspunten (lagere afzet, hogere rente en lagere opbrengststijging). De noodzakelijke reserve is gedaald met € 1 miljoen. Dit komt doordat de opbrengstpotentie van de grondexploitaties lager is waardoor ze een lagere risicoprofiel hebben.

Reservering voor specifieke risico’s negatieve grondexploitaties

De risico’s zijn geactualiseerd. De risico’s voor de negatieve grondexploitaties bedragen op eindwaarde € 7 miljoen. Dit is gelijk aan de stand bij de Programmabegroting 2023.

Kosten participatie

Omdat de Omgevingswet in 2023 nog niet is ingevoerd mogen kosten van participatie nog niet in de grondexploitaties kunnen worden verantwoord. Daarom worden deze kosten voor 2023 gedekt uit het weerstandsvermogen. Vanaf 1 januari 2024 is de Omgevingswet van kracht, en dan lopen de kosten van participatie direct via de grondexploitaties.

Bijdragen Programma Groen/Blauw

Vanuit de grondexploitatie NOGW worden werkzaamheden verricht aan de watergangen die ten dele vallen onder het programma Groen/Blauw, waaruit een bijdrage volgt